نوازش مغز با نغمه‌های موسیقی: از تقویت حافظه تا تنظیم هورمونها!
در تاریخ بشریت موزیک و پزشکی رابطه نزدیکی با یکدیگر داشته اند. حتی انسانهای اولیه از موسیقی برای آرامش و از بین بردن آلام روانی استفاده میکردند.تجربیات نشان داد که استفاده از موسیقی برای اهداف درمانی روی بیماریهای نروسایکوتیک اثرات قابل توجهی دارد. هم اکنون در امریکا و اروپا از موسیقی برای اهداف کلینیکی استفاده می شود. مطالعات زیادی به اثر موسیقی روی مغز پرداخته اند.
این تحقیق وقتی منتشر شد توجهات زیادی را به سوی خود معطوف کرد مطالعات زیادی در سالهای اخیر در حال بررسی این موضوع می باشند.
تا جایی که توجه بسیاری از محققین نروساینس را به سوی خود جلب کرده است. مطالعات نشان میدهد که موزیک بر روی اعصاب کرانیال از مرحله جنینی تا بزرگسالی تاثیر دارد. مهمترین تحقیقات در زمینه تاثیر موزیک بر روی مغز نشان داده اند که موزیک باعث افزایش پلاستیسیتی سیناپس ها در مغز می شود.
گوش دادن به موزیک در در مراحل اولیه سکته مغزی میتواند باعث بهبودی نسبی علایم شناختی مریض شود. موزیک باعث افزایش نروژنزیس در مغز می شود و این مسیر را از طریق هورمونهایی چون cortisol (C), testosterone (T) and estrogen (E) انجام دهد.
اثر پلاستیسیتی استرویید روی مغز در پروژه های مختلف اثبات شده است. ارتباط صوتی خصوصیات مشترک تمام مهره داران میباشد استرویید در شکل گیری مسیرهای نرونی دخیل در این فرایند نقش مهمی را بازی میکند. در انسان نیز رابطه بین استرویید و پلاستیسیتی اثبات شده است.سیستم عصبی مرکزی یک جایگاه مهم برای استرویید می باشد.
آنها اعمال مهمی چونreproduction, feeding behavior, development, neurogenesis, neuroprotection, cognition , memory در مغز هدایت می کنند.
خصوصیات نروپروتکتیوی و تروفیکی استرویید درمغز توجهات زیادی را به سوی خود جلب کرده است.کوتیکو استرویید هورمونی میباشد که استرس را از طریق راههای مختلف کنترل می کند و این مسیر را از طریق تاثیر بر روی هیپوکامپ و تشکیلات آمیگدال و لوب فرونتال انجام میدهد. غلظت زیاد این هورمون در مغز باعث از بین رفتن نرونها خواهد شد. استرویید و تستوسترون همچنین در محافظت و ترمیم عصبی از طریق بیان ژنهای مختلف نقش دارند. در مسیر غیر ژنومی نیز استرویید باعث از بین رفتن پلاک آمیلویید میشود. تستوسترون همچنین سطح NGF و p75-nerve growth factor را افزایش داده تا مقدار بتا آمیلویید کاهش یابد.
در انسانها پرایمات ها و جوندگان کورتیزول و استروژن و تستوسترون در توانایی هایی مثل درک و شناخت اشیا و حافظه فضایی نقش دارند. گزارشات زیادی در مورد رت و موش وجود دارد که هورمونهای استروییدی حافظه فضایی را افزایش میدهند. رابطه بین تستوسترون و شناخت در مردان مثبت و در زنان منفی میباشد. پایین رفتن سطح استروژن در دروان پیری در زنان یکی از دلایل نقص شناختی و درک فضایی در آنها میباشد علاوه بر این کاهش سطح استروژن در بیماران آلزایمری گزارش شده است.همچنین تزریق تستوسترون به مردانیکه دچار آلزایمر بودند باعث بهبود عملکرد شناختی در آنها شده بود. این دو هورمون از تشکیل شدن بتا آمیلویید در آنها جلوگیری میکنند. ارتباط بین موزیک و توانایی های شناختی کاملا شناخته شده است.
همچنین بخوانید : آهن زیاد، پارکینسون می‌آورد! و تاثیر موسیقی بر مغز موزیسین ها
ارتباط بین تستوسترون و مهارتهای موزیکی اثبات شده است. در بحث نرو آندوکرینولوژی اثبات شده است که موزیک باعث تحریک مواد بیوشیمیایی مختلف می شود. مطالعات مختلف نشان داد که کاهش استرس بعد از گوش دادن به موزیک به علت کاهش در سطح کورتیزول میباشد. گوش دادن به موزیک باعث افزایش سطح تستوسترون می شود. مطالعات مختلف نشان میدهد که گوش دادن به موزیک سطح هورمونهای استروییدی را تغییر میدهد و همچنین تاثیر هورمونهای استروییدی در حافظه و شناخت به اثبات رسیده است.
پس با توجه نتایج بالا فرض بر این میباشد که موسیقی با تنظیم سطح هورمونهای استرویید باعث افزایش نروژنزیس شود. به نظر میرسد که موسیقی از طریق کورتکس شنوایی و وورد به سیستم لیمبیک و تشکیلات هیپوکامپ و مسیر هیپوتالاموس به هیپوفیز باعث تنظیم سطح هورمونهای استروییدی شود. تزریق مستقیم هورمونهای استروییدی برای اهداف درمانی اگرچه مزایایی دارد ولی عوارض و آسیبهای ناشناخته ای را ایجاد می کند.
پس تنظیم غیر مستقیم سطح این هورمونها از طریق عواملی چون موسیقی و ….. راه جدیدی را برای تنظیم سطح این هورمونها و افزایش نروژنزیس باز می کند.
خلاصه مقاله :
موسیقی، به عنوان یک هنر و تجربه انسانی، نه تنها احساسات ما را تحت تأثیر قرار میدهد، بلکه تأثیرات قابل توجهی بر روی مغز دارد. در این خلاصه، به برخی از اثرات موسیقی بر مغز می‌پردازیم.
- تقویت حافظه و تمرکز
- تأثیر درمانی موسیقی
- ارتباط با هورمونهای استروییدی
به نظر میرسد که موسیقی از طریق کورتکس شنوایی و مسیرهای مغزی به تنظیم سطح هورمونهای استروییدی کمک میکند. تزریق مستقیم هورمونها برای درمان مشکلات مغزی مزایایی دارد، اما نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه داریم.
