پرخاشگر پشت نقاب انفعال
بهترین توصیف اختلال شخصیت منفعل- مهاجم این است که این افراد بلی می‌گویند و به نه عمل می‌کنند، آنان پرخاشگری پنهانی خود را بصورت انفعال ، عدم کارایی ، رفتارهای منفی و فراموشی عمدی نشان می‌دهند؛ اما برای این رفتارهای منفی خود دلیل تراشی (Rationalization) می‌کنند و اشتباه را به دیگران (که با آنها ارتباط دارند) نسبت می‌دهند؛ ولی با آنها قطع رابطه نمی کنند. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت منفعل – مهاجم به نفرت خود بیشتر از رضایت خویش وابسته هستند و ممکن است هرگز ندانند برای لذت بردن خود چه چیزی می‌خواهند.
ملاکهای تشخیص افتراقی اختلال شخصیت منفعل- مهاجم
- الگوی مستمر مقاومت منفی در مقابل در خواست دیگران برای عملکرد کافی که در اوایل بزرگسالی شروع شده و در زمینه‌های گوناگون ظاهر می‌شود. برای تشخیص اختلال وجود حداقل چهار علامت از علائم زیر ضروری است :
- منفعلانه در انجام تکالیف شغلی و اجتماعی مقاومت می‌کند.
- از اینکه دیگران اورا درک نکرده و قدرش را نمی‌دانند، شکایت می‌کند.
- ترشرو و اهل جر و بحث است.
- بطور غیر منطقی انقاد کرده و به اولیا امور اهانت می‌کند.
- نسبت به کسانی که ظاهرا شانس بیشتری دارند رشک و تقویت می‌کند.
- از بدبختی‌های خود بطور اغراق آمیز و مستمر شکایت می‌کند.
- اختلال منحصرا در جریان دوره‌های افسردگی روی نمی‌دهد و اختلال افسرده خویی (Dysthymic Disorder) توجیه بهتری برای آن نیست.
یک مثال
آقای حسن.ج. ۳۵ ساله به دعوت دوستش برای کار در فروشگاه جواب مثبت داد و شخصیت منفعل – مهاجم او باعث شکست کاری او گردید. و برای کمک گرفتن به یک مشاور مراجعه کرد. متن زیر قسمتی از مصاحبه مشاور با ایشان است :
همچنین بخوانید : اختلال شخصیت مرزی و موسیقی غمگین شما را شاد می‌کند
م : مشکل از کجا شروع شد!
ب : بگذار به تو بگویم. کاری که دوستم کرد این بود که صبح یک روز برای کارکنان سخنرانی گذاشت. این اولین باری بود که از او رنجیدم. او از این راه می‌خواست نامردانه به ما فشار بیاورد که سر وقت بیایم.
م : در این مورد (دیرآمدن) با او مشکل پیدا کردید؟
ب : مشکل؟ ما با هم دوست بودیم. ولی بعضی وقت‌ها من دیر می‌آمدم چون یا ما ماشینم خراب می‌شد یا کاری برایم پیش می‌آمد. ولی او چیزی به من نمی‌گفت ولی حس می‌کردم که خوشش نمی‌آید.
م : دوستت خودش هم دیر می‌کرد؟
ب : شوخی می‌کنی! این یارو همیشه کار می‌کند. از صبح اول وقت تا غروب آنجا کار می‌کند. اگر من می‌دانستم که او اینطوی از آدم بیگاری می‌کشد راهم به آنجا نمی‌افتاد.
خلاصه مقاله :
اختلال شخصیت منفعل-مهاجم:
- رفتار: بله می گویند، نه عمل می کنند. پرخاشگری پنهان، بهانه تراشی، عدم آگاهی از خواسته های خود برای خوشبختی.
- تشخیص: مقاومت در برابر درخواست ها، ۴ علامت از لیست.
- مثال: فرد به خاطر رفتار نامناسب، شغل خود را از دست می دهد و دوستش را مقصر می داند.
- نکته: عدم مسئولیت پذیری و ناتوانی در درک نیاز به تغییر.
